تاریخچه سیسمونی

تا به حال چقدر درباره ریشه رسم و رسومات مون فکر کردید؟ آیا می دونید تاریخچه خرید سیسمونی چیه؟ آیا می دونید این رسم فقط مختص به ایران هست یا توی بقیه کشورها هم ، چنین چیزی وجود داره؟ اگر دوست دارید مطالب بیشتری درباره تاریخچه سیسمونی به خصوص در بدانید با ما همراه باشید.

ریشه کلمه سیسمونی در فرهنگ نامه ها

در لغت نامه های مختلف تعاریفی از سیسمونی ارائه شده که تا حد بسیار زیادی شبیه به هم هستند. در ادامه چند نمونه از آن ها را بیان می کنیم.

فرهنگ فارسی:

لوازم نوزاد ( لباس و غیره) که اقوام مادر به رسم تحفه می فرستند.

فرهنگ معین:

لوازم مورد نیاز نوزاد که معمولا خانواده عروس برای اولین زایمان فرزند دختر خودشان تهیه می کنند.

فرهنگ فارسی عمید:

سیسمونی، لباس و سایر لوازم نوزاد است که پدر و مادر عروس موقع تولد نخستین فرزند او فراهم می کنند و به خانه داماد می فرستند.

دانشنامه عمومی:

سیسمونی ( به سانسکریت : Sismuni)  عبارت است از رخت و لباس، لوازم خواب و حمام نوزاد اول. در فرهنگ برخی مناطق ایران رسم بر آن است برای نوزاد اول وسایل مورد نیاز، توسط خانواده عروس تهیه  می شود و به خانه عروس و داماد می فرستند.

دانشنامه آزاد فارسی:

 سیسمونی ، تصحیف واژۀ زییَسْمون، در معنیِ «زائو» در نزد اهالی قم است و مجموعۀ اسباب و لوازم مورد نیاز نوزاد که معمولاً پیش از تولد او تهیه می شود. این اسباب، از مهم ترین لوازم بچه داری است. تهیۀ سیسمونیِ نخستین فرزند زائو، بر عهدۀ مادر زائوست. معمولاً سیسمونی فرزندان بعدی زائو، از اقلامی تهیه می شود که اقوام و آشنایان به رسم چشم روشنی هدیه می آورند. در باور عامه، فرستادن سیسمونی در ماه های زوجِ آبستنی بدشگون است و رسم است که در ماه هفتم یا نهم آبستنی به خانۀ داماد فرستاده شود.تاریخچه خرید سیسمونی در جهان

شاید برای شما عجیب باشد اما باید بگوییم رسم تهیه و خرید سیسمونی فقط به ایران و اصفهان ختم نمی شود. خیلی از کشورهای دنیا جشنی به نام جشن بارداری دارند که بسیار شبیه به رسم سیسمونی ما، ایرانی هاست.

در اقوام یهودی با اینکه چیزی به عنوان جشن بارداری وجود نداشت و در بعضی از جوامع ، حتی سعی می کردند بارداری شخص را پنهان کنند؛ اما تاریخ نگاران گزارش می دهند که از اوایل قرن بیستم، بعضی از اقوام یهود طی تشریفاتی به دنیا آمدن فرزند اول را جشن می گرفتند و هدیه می دادند.

این جشن با برش تشریفاتی یک پارچه به عنوان لباس برای فرزند دختر و پسر همراه بود. وقتی که یک زن باردار به ماه پنجم قدم می گذاشت اقوام و آشنایان به منزل شخص باردار دعوت می شدند. در این مهمانی ها اغلب پذیرایی ها مانند شکلات، کیک ، چایی و آجیل به چشم می خورد که با بهترین چینی ها و سفره های گلدوزی تزیین می شدند.

در جشن بارداری یا سیسمونی ، یک مادر ، که هم تمام فرزندان او زنده بودند و هم پدر و مادر خودش در قید حیات بودند به عنوان یک شخص پربرکت و خوشبخت، مسئول برش پارچه می شد. در لحظه برش، زن باردار، قند سفید و بادام روی پارچه پرتاب می کند که نمادی از آینده شیرین و مرفه فرزند خود می باشد.

سیسمونی در آفریقا و خاورمیانه

 در مراکش و الجزایر جشن سیسمونی در سه ماهه اول بارداری گرفته می شد. اما رسم برش پارچه کماکان با همان شباهت وجود داشت.  پایبندی به این رسم به قدری بود که می ترسیدند با انجام ندادن آن، برکت از خانه و نسل شان ، از بین برود.

اما در سرزمین مقدس، خبری از برش پارچه های نو و رنگانگ و مخملین برای سیسمونی نبود. بلکه از لباس های قدیمی چند تکه برای نوزاد در راه لباس می دوختند. با این حال در طول دو ماه آخر بارداری با بستن ربان به تور تخت نوزاد و پتوی آن، آمدن فرزند جدید را جشن می گرفتند.

در آمادیه یا کردستان عراق رسم سیسمونی برای اولین بارداری جلوه بیش تری داشت. بریدن پارچه و دوختن لباس برای نوزاد در راه توسط یکی از اقوام زن که خوشبخت تلقی می شود برپا بود. علاوه بر این، مردی که فرزند و نوه های زیادی داشت افتخار درست کردن گهواره را به دست می آورد. دوستان و اقوام به جشن سیسمونی دعوت می شدند و بساط نوازندگی و رقص برپا بود.

اما در یمن مرسوم بود که بارداری شخص باید تا حد امکان از عموم مخفی بماند تا آسیبی به فرزند و مادر نرسد. در ماه هفتم بارداری، بدون مراسم خاصی، لباس هایی را برای نوزاد در راه آماده می کردند.

تاریخچه خرید سیسمونی در ایران

تاریخچه شروع تهیه و خرید سیسمونی در ایران کاملا مشخص نیست. اما محمود کتیرایی در کتاب از خشت تا خشت خود اشاره می کند که ریشه این رسم بسیار قدیمی است. تهیه و خرید سیسمونی توسط خانواده دختر و در اواخر بارداری انجام می شد. رسم بر این بود که در ماه فرد بارداری، به خصوص ماه هفتم این کار انجام شود. احتمالا مقدس شمردن عدد هفت ریشه این اعتقاد بوده است که فکر می کردند بر سلامت و برکت فرزند نو رسیده اثر می گذارد.

در روز جشن سیسمونی، خانواده داماد به منزل خانواده عروس دعوت می شدند و پس از پذیرایی و صرف ناهار، سیسمونی را به خانه نوزاد می بردند.

اقلام سیسمونی در مناطق مختلف متغیر می بوده است. اما تقریبا می توان گفت تهیه لباس در تکه های مختلف برای تابستان و زمستان و سنین مختلف ، کلاه با جنس های مختلف ، مقداری دستمال و کهنه برای نظافت نوزاد، ننو ، گهواره، بقچه تشکپه و بالشت از اصولی ترین لوازم سیسمونی بوده اند.

درست کردن اسباب بازی هایی با چوب و پارچه برای دختران و پسران ، با توجه به فرهنگ و آداب هر شهر نیز همواره بین سیسمونی ها رواج داشت.

خرید سیسمونی در اصفهان

کلیات خرید سیسمونی در اصفهان، مانند شهرهای دیگر است. از خرید ریز و درشت های لوازم سیسمونی گرفته تا برگزارکردن جشن سیسمونی در ماه هفتم و نشان دادن وسایل سیسمونی به اقوام و آشنایان.

اما رسمی که در اصفهان رایج است و شاید کم تر به گوش غیر اصفهانی ها رسیده باشد مهمانی تاسیانه یا ویارانه است که پیش از تولد نوزاد انجام می شود. در اصفهان مرسوم است که در اواخر بارداری خانواده دختر مقداری غذا تهیه می کنند و همراه با هدیه که اغلب از جنس طلا است به خانه دختر می برند. غذاهای تاسیانه اغلب از حلیم بادمجان و سرگنجشکی که غذای مخصوص اصفهان است تشکیل می شود. اما با توجه به رسم و رسومات هر خانواده و وسعت مالی می تواند گشترده تر هم باشد.

اما در مورد دیدن سیسمونی نوزاد در اصفهان رسم های مختلفی وجود دارد. در بعضی از خانواده ها، پیش از تولد، طی جشن سیسمونی که امروزه به نام جشن تعیین جنسیت هم شناخته می شود ، از سیسمونی دیدن می کنند و هدیه می دهند. اما در بعضی از موارد این بازدید به بعد از تولد نوزاد و هنگام تبریک تولد موکول می شود.

فراموش نکنیم که رسم سیسمونی مانند همه رسومات ما ریشه های اخلاقی دارند. خرید سیسمونی تنها یک هدیه از طرف پدر و  مادر دختر برای فرزندشان است که نباید در کفه قضاوت و سنجش قرار بگیرد.

source: تاریخچه سیسمونی